'خدایا مرا در این روز به رضا و خشنودیت نزدیك ساز و از خشم و غضبت دور كن و بر قرائت آیات قرآنت موفق گردان، به حق رحمتت ای مهربانترین مهربانان عالم.'

آیت‌الله مجتهدی تهرانی، شرح كوتاهی بر دعاهای روزانه ماه مبارك رمضان دارد. این عالم ربانی در بخشی از شرح دعای روز دوم می‌گوید: اگر كسی می‌خواهد زنگار دلش پاك بشود، هنگام سحر قرآن بخواند.

در دعای روز دوم ماه مبارك رمضان می‌خوانیم:

* چگونه بدانیم خدا از ما راضی است؟

مرحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح دعای روز دوم ماه مبارك رمضان با تاكید بر اینكه در این دعا از خداوند می‌خواهیم؛ در ماه رمضان كاری كند كه به رضایت و خشنودی او نزدیك بشویم‌، می‌گوید: در روایت وارد شده، اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است، ببین كه تو از خدا راضی هستی یا نه ؟!

بعضی‌ها از خدا راضی نیستند و به درگاه الهی گله می‌كنند كه خدایا چرا همه دارا هستند و من چیزی ندارم، یا چرا همه سالمند و من مریضم؟ نباید این طور حالتی داشت، بلكه باید در هر حالتی كه هستی از خدا راضی باشی.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در مورد ملاك رضایت خدا با اشاره به صفحه 186 جلد سوم تفسیر 'روض الجنان و روح الجنان' گفت: یكی از اولیا الهی 30 سال مریض بود، از ایشان سوال كردند آیا دوست نداری خوب شوی و از این مساله بیماری ناراحت نیستی؟ ایشان اصلا ابراز ناراحتی نكرده بود، چون رضایت خدا را ملاك قرار داده بود و نمی‌خواست خلاف خواست خدا بخواهد.

پس اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه، به دلت مراجعه كن! ببین در زندگی از خدا راضی هستی؟ اگر راضی هستی؛ بدان كه خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی. متوجه باش كه خدا هم از تو نا‌راضی است.

* خداوند از سه گروه تعجب می‌كند

آیت‌الله مجتهدی تهرانی با تاكید بر اینكه در روایات اسلامی آمده است كه خداوند از سه گروه تعجب می‌كند، در بیان این سه گروه گفت:

1ـ كسی كه نماز می‌خواند و می‌داند مقابل چه خدایی ایستاده است، ولی در نماز حضور قلب ندارد و حواسش به نماز نیست.

2ـ كسی كه عمری است روزی خدا را می‌خورد و غصه روزی فردا را دارد.

3ـ كسی كه می‌خندد در حالی كه نمی‌داند خدا از او راضی هست یا نه!

وی در توضیح افعال این سه دسته گفت: در مورد دسته اول، استادی داشتیم كه معتقد بود؛ ما باید از نماز خواندن خود نیز استغفار كنیم. آنچنان كه در گلستان سعدی می‌خوانیم: 'عاصیان از گناه توبه كنند / عارفان ار عبادت استغفار'

این استاد اخلاق در بیان حالات گروه دوم به خواندن یك بیت شعر اكتفا كرد: 'غم روزی مخور بر هم مزن اوراق دفتر را / كه قبل از طفل ایزد پر كند پستان مادر را.'

* به نیت امام زمان (عج) یا پدر و مادر یا اموات، یك‌بار قرآن را ختم كنید

مرحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی در ادامه شرح دعای روز دوم ماه مبارك رمضان، در تبیین عبارت 'وَجَنِّبْنِی فِیهِ مِنْ سَخَطِكَ وَ نَقِمَاتِكَ' گفت: خدایا یك كاری كن كه از غضب تو اجتناب كنم؛ و كاری نكنم كه در ماه رمضان از من ناراضی باشی.'وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِرَاءَةِ آیاتِكَ بِرَحْمَتِكَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین' یعنی؛ خدایا مرا موفق به خواندن قرآن كن.

در قدیم رسم بود كه در ماه مبارك رمضان چند ختم قرآن می‌كردند، ولی طلبه‌ها چون درس دارند، حداقل یك ختم قرآن به نیت امام زمان (‌عج) داشته باشند، یا به نیت پدر و مادر و امواتتان حداقل یك بار قرآن را ختم كنند.

كسی كه در ماه رمضان موفق به یك ختم قرآن نمی‌شود، دچار خسارت بزرگی می‌شود، ماه رمضان ماه قرآن است و باید قرآن خواند؛ اگر كسی می خواهد زنگار دلش پاك بشود، باید موقع سحر قرآن بخواند.

این استاد اخلاق، پاك كردن زنگار دل را از چند طریق امكان‌پذیر دانسته و گفت: با توجه به روایت 'همانا این دل‌ها زنگار می‌گیرد، همان‌طوری كه آهن زنگار می‌گیرد و همانا جلای دل‌ها، به‌خواندن قرآن است' از رسول خدا (ص) كه در 'ارشاد القلوب' آمده است، بنابراین باید در سحرها قرآن خواند.

وی یكی دیگر از عوامل از بین‌بردن زنگار دل را 'استغفار' دانست و به حدیثی از پیامبر (ص) اشاره كرد كه می‌فرماید:'پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف می‌كند: همنشینی علما، دست به سر یتیم كشیدن، نیمه‌شب استغفار كردن،كم خوابیدن در شب و روزه‌داری.'

مرحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی در پایان گفت: خدایا در روز دوم ماه رمضان ما را موفق كن كه آیات تو را بخوانیم. ای خدایی كه از همه رحم‌كننده‌ها رحمتت بیشتر است!

فراهنگ**1883